Jeżeli pieśń ma jakieś znaczenie, jeżeli to co jest piękne, co odpowiada głebokiej potrzebie duszy, ma jakiś wpływ, to pieśń żołnierska jest tym wielkim trwałym ogniwem, które zapewnia życie Legionom, dopóki istnieje żołnierz polski.
...Gdy teraz po tylu latach się spotykacie, tę pieśń odrodzenia dotąd czujecie, bo odrodzenie i wiosna to jedno i gdy wiosna na ziemi idzie, suche badyle się zielenią, suche wierzby kwitną, każdy człowiek pierś ma rozszerzoną. I pieśń miłości, i trele słowicze z potęgą wiosny po ziemi idą, gdy idzie odrodzenie, to wszystkie fibry duszy inaczej śpiewają!...
I gdyśmy ongiś szli, po naszej ziemi w bojach, gdy smutek, gdy boje na ziemi naszej panowały, to myśmy szli do boju jak do tańca, jak do tańca na równych posadzkach, myśmy szli po drodze do pewności odrodzenia, w odrodzenie wierząc i o odrodzeniu myśląc.
Dotąd piosenka legionowa jest nabytkiem całego narodu. Można śledzić historię Legionów, studiując ich pieśni. Każdy batalion miał swoje zbiorowo układane pieśni, do których ciągle dorzucał nowe słowa, nowe dowcipy, tworzyła się ta pieśń, jak tworzyła się pieśń ludowa. Ta pieśń żyje dotąd, jako rzecz nabyła, jako rzecz żywa i trwała.
Dotąd żołnierz w wojsku polskim śpiewa to, co grało w naszych duszach, żyje, bawi się, robi to cośmy ongi robili na ziemiach polskich.
A gdyśmy ongiś szli w pole, gdy byliśmy garstką, różniliśmy się od wszystkich żołnierzy dokoła tym, że pierś nasza bujnie czuła i śpiewała huczną pieśń odrodzenia naszej ziemi.
Kulturę polską ożywiły pieśni żołnierskie, wycisnęły i wyciskają tyle obcych nabytków, przyjętych przez polskich żołnierzy z armij obcych.
...Legenda i sława wzięły nas na swe skrzydła i niosły naprzód... Poszło przede wszystkim za nami to, co jest najpiękniejsze w kulturze ludzkiej - poszła sztuka. Poezja twórcza należy do tych dziedzin ducha, które mówiąc słowami Słowackiego "owija się jak bluszcz koło dębu", owijają się jak bluszcz koło wielkiego wysiłku ludzkiego. Im większy wysiłek, im większa praca ducha ludzkiego, tym silniej szuka poezja i sztuka dla swej twórczości motywów z tego nikczemnego życia. Przede wszystkim twórczości o charakterze tak zwanym ludowym buchnęła, jak gdyby żywym płomieniem z tego źródła nowej mocy, nowej twórczości, nowego wysiłku ludzkiego, który się uosabiał w Legionach. Nie znam epoki bardziej udatnej, bardziej silnej pod względem twórczości poezji żołnierskiej, jak nasz okres legionowy.
...Chciałbym zawsze, by głos jedną piękną prawdę krzyczał, prawdę o uśmiechu: "żywiołem szczęścia jest śmiech". A im bardziej jest pustym, szczerym, im bardziej nazywają go dziecinnym, tym więcej jest w nim szczęścia, tym więcej w nim nieba na ziemi.
Witaliśmy Polskę Odrodzoną nie dźwięcznym śmiechem - lecz jakąś zgryźliwością ludzi chorych... Więc błagam was matki i ojcowie, gdy sami śmiać się nie możecie, w kąt rzućcie instrumenty pedagogiczne, gdy wesoły srebrny dzwonek śmiechu roześmianych buziaków dziecinnych w waszych domach się rozlega. Niech się śmieją polskie dzieci śmiechem odrodzenia, gdy wy tego nie umiecie. A gdy wam teraz do śmiechu już usta się układają, śmiejcie się do woli, a ja żegnam was pustym, dziecinnym żołnierskim śmiechem i słowem "dowiedzenia"...
![]() |
Józef Piłsudski, dworek "Milusin", fot. ze zbiorów MJP |
Idea radości życia, głoszona przez Marszałka Józefa Piłsudskiego jest zjawiskiem coraz rzadszym nie tylko w sztuce, ale i w całym życiu ludzkim.
W myśl przesłanek Marszałka Piłsudskiego hasło: "Bądźcie radośni, a będziecie niezwyciężeni", winno promieniować z twórczości naszych wielkich poetów, artystów malarzy, kompozytorów, a pogoda i radość w sztuce niechaj tryska z czystych źródeł dobra i piękna.
Idee muzyczne tchnące pierwiastkami radosnych motywów ludowych powinny w pierwszym rzędzie stanowić istotę twórczości narodowej, być życiem i światłem naszych kompozytorów.
Twórzmy więc pieśni i muzykę pogodną, ożywczą wbrew odwieczne, słowiańskiej melancholii, twórzmy nowoczesną operę komiczną, przepojoną żywym humorem uczuciowym, ożywczym, promieniującym z jasnego poglądu na świat. Muzyka radości odświeżać będzie nasze siły żywotne potrzebne do walki budząc nadzieję na lepszą przyszłość.
Pisma wybrane, fragmenty z przemówień
Komentarze
Prześlij komentarz