Polski Czarny Krzyż dla Piłsudczyków

W styczniu 2020 roku, Zarząd Główny oraz Rada Polskiego Czarnego Krzyża — Stowarzyszenia Pamięci Historii Tradycji Kultury i Rozwoju w uznaniu zasług dla troski o historię Rzeczypospolitej oraz upamiętnienie Policjantów poległych w Polsce i na Kresach Wschodnich podczas obrony Ojczyzny przed Niemieckim i Sowieckim okupantem, a także dla dobra rozwoju kultury i patriotyzmu i długoletnie zaangażowanie w budowaniu wspólnoty chrześcijańskiej i europejskiej — nadaje Dyplom Związkowi Piłsudczyków w Witebsku.

Dnia 20 lutego 2020 roku oficerowie Oddziału Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej w Witebsku, mjr zw. Denis Krawczenko, por zw. Stefan Łopacki, por zw. Jan Łopacki, por zw. Czesław Remizowicz, zostali odznaczeni orderami — za zasługi w trosce o groby wojenne i miejsca pamięci narodowej — decyzją Zarządu Głównego Polskiego Czarnego Krzyża.

Wyrażamy głęboką wdzięczność dla prezydentowi Polskiego Czarnego Krzyża Łukaszowi Karolowi Uliaszowi i Zarządu Głównemu, a także za zaszczyt uczestniczyć we wspólnej pracy nad odrodzeniem tradycji polskiej i chrześcijańskiej na byłych ziemiach Rzeczypospolitej.

mjr zw. Denis Krawczenko

HISTORIA ORGANIZACJI TROSKI O CMENTARZE WOJENNE

Zanim decyzje Konwencji Genewskiej oraz Traktatu Wersalskiego weszły w życie, a obowiązek troski i humanitaryzmu w Polskiej społeczności przekazał troskę o cmentarze wojenne urzędom Wojewodów, warto wspomnieć że w Polsce w 1919 roku, a początkowo nawet w 1917 roku, głównie na Kresach Wschodnich w Wilnie i Lwowie, dostrzegano problem troski o cmentarze i groby wojenne. Kresy pozostawiły nie tylko cmentarze Polskie cywilne, ale przede wszystkim cmentarze bohaterów z 1920 roku, Bohaterów wojny polsko—bolszewickiej. Ponieważ, po odzyskaniu Niepodległości w 1918 roku, Polacy na wzór Austrii gdzie funkcjonuje od 1919 roku Austriacki Czarny Krzyż (Osterreiches Schwarzes Kreuzes) oraz na wzór Niemieckiej Republiki Weimarskiej, gdzie powstał Niemiecki Ludowy Związek Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge) założony oficjalnie w 1919 roku, oraz podobnie na zachodzie Europy, organizacje takie jak Komisja Wspólnoty Brytyjskiej ds.Cmentarzy Wojennych (CWGC Commonwealth War Graves Commission) założony w 1917 roku, oraz American Battle Monuments Commission, założony w 1923 roku, powołali do życia Polski Żałobny Krzyż. Powstanie tej organizacji, na podstawie zebranej wiedzy, datuję na 1919 rok, ponieważ w dużej mierze na powstanie Polskiego Żałobnego Krzyża, wywarło powstanie Austriackiego Czarnego Krzyża, z którego początkowo chciano skorzystać w nazwie Polski Czarny Krzyż, ale ze względu na obawy pretensji Austriackiej — wynikłe z Galicyjskiego charakteru zaborów, zastąpiono nazwę: czarny na żałobny. Ta nazwa przetrwała do 1925 roku, kiedy to przekształcono Polski Żałobny Krzyż w Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, nazwę tę , wzorowano na niemieckim VDK.

Polski Żałobny Krzyż, nie rozwinął nigdy w pełni swojej działalności, a jedynie będąc przybudówką Ministerstwa Spraw Wojskowych, dał podwaliny społecznym inicjatywom troski o cmentarze. Obydwie, a zarazem jedna ta organizacja, działała z różnomierną aktywnością na terenie II Rzeczpospolitej.

Warto wspomnieć że w latach XX — XX wieku, istniała także Lwowska Straż Mogił Bohaterów Polskich (tylko mogiły polskie z 1919—20 aż do 1921 roku, gdzie podpisano Traktat pokojowy w Rydze).

Tak więc Polski Żałobny Krzyż — Towarzystwo Opieki nad Grobami Bohaterów, istniało do wybuchu Wojny w 1939 roku. Po tym roku wszystkie z wyżej wymienionych organizacji przestają istnieć, podobnie jest w Austrii i Niemczech, gdzie dopiero w latach 70—80—90 XX wieku, wznowiono ich działalność.

W Polsce, kontynuując tradycję oraz pamięć Polskiego Żałobnego Krzyża — Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów powołaliśmy Polski Czarny Krzyż, wracając do zamierzeń Lwowskich Polaków z 1919 roku, troszcząc się w miarę trudnych możliwości społecznych, a jeszcze trudniejszych ustaw i przepisów, o mogiły i groby wojenne. W miarę możliwości nie tylko je uprzątamy czy odnajdujemy, ale także katalogujemy te, które nie wpisane w Urzędach Wojewódzkich, lub zapomniane odchodzą w niepamięć wraz z kolejnymi pokoleniami. To było nasze główne zadanie na przypadające 100 lecie odzyskania Niepodległości ale także 100 rocznicę powstania Polskiego Żałobnego — Czarnego Krzyża, które symbolicznie obchodzili w 2019 roku.

Warto wspomnieć że w II Rzeczypospolitej, istniały aż trzy krzyże: Polski Czerwony Krzyż — do spraw humanitaryzmu i opieki medycznej, Polski Biały Krzyż ds. opieki nad wdowami po weteranach, oraz Polski Żałobny Krzyż ds. opieki nad cmentarzami wojen.

Rys historyczny na podstawie materiałów archiwum prywatnego oraz Polskiego Czarnego Krzyża.

Opracował: Łukasz Karol ULIASZ, prezydent Polskiego Czarnego Krzyża